کد مطلب:49227 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

نظرات مختلف درباره كلمه «اليوم» در آيه شريفه «اَلْيومْ اَكْمَلتُ لَكُم دينَكُمْ…» و جواب به آنها چيست؟

روز بعثت. بعضي گفته اند كه مقصود از «اليوم» «آن روز» است نه «امروز». مي گوييم روي چه قرينه‎اي؟ مي‎گويند وقتي مي‎گويد «اليوم» و يك روزي را آنچنان توصيف مي كند كه در اين روز من اسلام را براي شما به عنوان يك دين پسنديدم، قاعدتا اين روز بايد همان روز بعثت پيغمبر باشد. جواب داده اند كه شما اين سخن را به قرينه «رَضيتُ لَكُمُ الْاِسلامَ ديناً» مي‎گوئيد. اين درست است در صورتي كه جملات قبلش نبود زيرا صحبت اين است كه من امروز دين را به پايان رساندم و نعمت را به حد اتمام رساندم، [و حال آنكه] روز بعث روز شروع اين نعمت بوده است. «رَضَيتُ لَكُم الاِسلامَ ديناً» نيز به اين عنوان است كه حالا كه اسلام كامل شد و نعمت اسلام تمام شد من اين [دين] را به عنوان آن اسلامي كه مي‎خواهم، براي شما پسنديدم. پس «اليوم» نمي‎تواند روز بعثت باشد.
2. روز فتح مكه. از روز بعثت كه بگذريم، روز ديگري كه احتمال داده‎اند، روز فتح مكه است. گفته اند يك روز ديگر هم در تاريخ اسلام روز خيلي مهمي است (راست هم مي گويند روز خيلي مهمي است) و آن، روز فتح مكه است كه آيه نازل شد: «اِنا فَتَحْنا لَكَ فَتحاً مُبيناً لِيَغفِرَ لَكَ اللُهُ ما تَقَدًمَ مِن ذَنبِكَ وَ ما تَأًخَرَ». فتح/102 اين سخن هم گذشته از اينكه هيچ قرينه و تاريخي آن را تأييد نمي كند، صدر آيه نيز آن را تأييد نمي كند چوم آيه مي‎گويد: «اَكمَلتُ لَكُم دينَكُمْ وَ اَتمَمتَ عَلَيكُم نِعمَتي» نعمت خودم را به پايان رساندم، يعني چيزي باقي نمانده كه نگفته باشم، همه چيز را گفتم، و حال آنكه ما مي دانيم بسياري از دستورات اسلام بعد از فتح مكه نازل شده است. اين با «اَتمَمتُ عَليكُم نِعمَتي» نمي سازد. در اينكه منظور از «اليوم» در اين آيه فتح مكه باشد، ايراد ديگري نيز هست و آن اينكه آيه مي‎گويد: «اَليَومَ يِئَسَ الَّذينَ كَفَروا مِن دينِكِم» امروز كافران از دين شما مأيوس شدند يعني از تسلط بر دين شما مأيوس شدند. آيا در روز فتح مكه اينطور شد؟ درست است كه اين فتح اثر عظيم داشت ولي آيا آن روز روزي بود كه ديگر كافران بكلي از اينكه اين دين از بين برود مأيوس شدند؟ نه.
3. روز قرائت سوره برائت به وسيله امر المؤمنين در مني. روز ديگري را نيز روز مهمي شمرده اند (كه مهمتر بوده است) و گفته اند احتمالا مقصود آن روز است يعني روز قرائت سوره برائت بوسيله امير المؤمنين در مني در سال نهم هجري. در آن روز اعلام شد كه از امروز ديگر كفار حق ندارند در مراسم حج شركت كنند و محيط حرم اختصاص به مسلمين دارد، و مشركين فهميدند كه ديگر نمي توانند به وضع شرك زندگي كنند، اسلام شرك را تحمل نمي كند، همزيستي با اديان مثل يهوديت، نصرانيت و مجوسيت را مي پذيرد ولي همزيستي با شرك را نمي پذيرد. گفته اند شايد مقصود از «اليوم» اين روز باشد. در پاسخ گفته‎اند كه اين مطلب با «اَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتي» (نعمت را به پايان رساندم، ساختمان را تمام كردم) جور در نمي آيد چون بسياري از دستورات بعد از آن روز رسيده است. اين روز حتماً بايد از روزهاي آخر عمر پيغمبر باشد كه ديگر بعد از آن دستور جديدي نرسيده باشد.

---

مجموعه آثار شهيد مطهري ج4 - امامت
شهيد مطهري